ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ที่บริเวณกลางแม่น้ำยม บ้านสุเม่น หมู่.1 ต.แม่สิน อ.ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย ชาวบ้านจำนวนหนึ่ง พร้อมอุปกรณ์ร่อนทองที่ทำจากไม้ และบางส่วนใช้กระทะ ลงไปร่อนหาเศษทองคำกลางแม่น้ำท่ามกลางอุณหภูมิที่สูงถึง 40 องศา ถึงกระนั้นความร้อนก็ไม่เป็นอุปสรรค เพราะสิ่งที่พวกเขากำลังค้นหา นั่นคือ “ทองคำ” หากพวกเขาสามารถหาได้จำนวนมากนั้นหมายถึงรายได้ของพวกเขาเช่นกัน โฟมตัวหนอน / โฟมกันกระแทก
นายสยาม เยาวยอด อดีตรองนายกองค์การบริหารส่วนตำบลแม่สิน เปิดเผยว่า แม่น้ำยมบริเวณนี้ มีทองคำอยู่ในสายน้ำจริง ซึ่งชาวบ้านมักจะมาร่อนหาทองเป็นประจำในช่วงหน้าแล้งที่น้ำแห้งขอด
โดยมีตำนานเล่าว่า ที่บริเวณยอดเขาริมแม่น้ำ มีรูที่ทะลุลงมาถึงแม่น้ำยม เคยมีชาวบ้านนำลูกมะพร้าวหย่อนใส่รูลงมา ปรากฏว่ามะพร้าวลูกดังกล่าวกลิ้งมาออกที่ปากถ้ำในแม่น้ำยม ชาวบ้านจึงเชื่อว่าเป็นถ้ำพญานาค ในวันพระจะพบทองคำอยู่ในถ้ำจึงเรียกว่า วังคำตัด (คำ=ทอง)
คนเก่าคนแก่เคยเล่าให้ฟังว่า มีครอบครัวหนึ่ง สามีมีภรรยา 2 คน ได้เข้าไปถากไปขูดทองในถ้ำ ได้เป็นผงเป็นสะเก็ดทองชิ้นเล็ก ๆ จึงให้ภรรยาหลวงคอยเก็บไว้ทีละเล็กๆน้อย แต่ภรรยาน้อยโลภมาก จึงให้สามีขุด ๆ ตัด ๆ ถาก ๆ และเพื่อให้ได้ทองมาก ๆ ปรากฏว่าทองเหล่านั้นกลับถูกดูดกลับไปทั้งหมด
ทำให้ชาวบ้านเชื่อต่อ ๆ กันมาว่าเศษผงและสะเก็ดทองที่ชาวบ้านร่อนหาเจอในแม่น้ำยมช่วงนี้ อาจจะเป็นเศษทองที่สามีภรรยาน้อยที่โลภมากและทองได้หายไปในถ้ำวังคำตัด วันดีคืนดีก็จะโผล่ออกมาให้ชาวบ้านร่อนหาเจอก็เป็นได้
ด้าน นางสุนันท์ อายุ 60 ปี ชาวบ้านที่มาร่อนทอง เปิดเผยว่า พวกตนประกอบอาชีพทำสวนส้ม แต่เมื่อถึงช่วงหน้าแล้งก็จะมาร่อนทองหารายได้เสริม โดยคนเก่าคนแก่แต่โบราณบอกไว้ว่าในแม่น้ำมีทองคำ ช่วงนี้อากาศร้อน จึงทำสวนครึ่งวันแล้วมานั่งแช่น้ำคลายร้อน และร่อนทองครึ่งวัน บางวันก็ได้ บางวันก็ไม่ได้ บางคนได้มากได้น้อยแตกต่างกัน บางคนได้ชิ้นใหญ่ชิ้นน้อยก็แล้วแต่โชค
ทองที่ได้เป็นทองบริสุทธิ์ เรียกว่า “ทองนพคุณ” ทำให้ร้านทองทุกร้านในศรีสัชนาลัยรับซื้อไว้หมด ถือเป็นรายได้เสริมในยามที่เศรษฐกิจไม่ค่อยดีแบบนี้ และเป็นการคลายร้อนจากสภาพอากาศช่วงหน้าแล้งนี้ด้วย